فاصله بین دندان‌ها(دیاستما) چیست؟
اصطلاحا به فاصله بین دندان‌ها دیاستما گفته می‌شود که این فاصله می‌تواند در حد چند میلی‌متر و یا فضایی خالی به اندازه یک یا تعداد بیشتری دندان باشد.
دیاستما عمدتا بین دو دندان قدامی فک بالا شایع است و تاثیر منفی در سلامت دهان و دندان ندارد بلکه ممکن است بعضی افراد از ظاهر آن آزرده شوند.
میزان فاصله بین دندان‌ها به عوامل مختلفی همچون ژنتیک، اندازه دندان و فک و عاداتی مثل مکیدن شست بستگی دارد. اندازه‌گیری دقیق این فاصله توسط متخصص دندانپزشک صورت می‌گیرد.
علت فاصله بین دندان‌ها چیست؟
فاصله افتادن بین دندان‌ها در اثر عوامل مختلفی می‌باشد که اکنون به تمامی آنها اشاره می‌کنیم. با دیبا درمان کاویان همراه باشید.
ناهماهنگی اندازه دندان و فک
گاهی در صورت اختلاف و عدم تناسب اندازه فک و دندان‌ها به صورت ژنتیکی، دیاستما ایجاد می‌شود. در حقیقت بزرگتر یا کوچکتر بودن دندان و فک نسبت به سایز نرمال منجر به این فاصله خواهد شد.
از دست دادن دندان
برای کودکان، افتادن دندان شیری منجر به فضای خالی بین دندان‌ها می‌شود که بعد از رویش دندان‌های دائمی اکثرا این مشکل رفع می‌گردد.
مواردی نیز همچون افزایش سن و پوسیدگی دندان، حادثه، بیماری لثه و… ممکن است منجر به از دست دادن دندان شود. در این صورت فضای خالی آن دندان باید توسط اقداماتی مثل ایمپلنت، پروتز و یا بریج و… ترمیم شود در غیر این صورت با گذشت زمان، دندان‌های اطراف به سمت فضای خالی متمایل شده و منجر به دیاستما می‌شود.
عادات نامناسب
برخی رفتارهای نادرست چه در خردسالی و چه در بزرگسالی منجر به عادت شده‌اند. اکنون به عادت‌هایی که با تکرار منجر به فاصله بین دندان‌ها می‌شوند، می‌پردازیم.
- مکیدن انگشت
- زبان زدن به دندان‌ها
- گاز گرفتن لب
- دندان قروچه
- تنفس با دهان
- عدم استفاده صحیح از مسواک و نخ دندان
- دستکاری کردن دندان‌ها با انگشت
- استفاده طولانی از پستانک
بیماری لثه
بیماری‌های لثه در صورت عدم درمان و رسیدگی باعث تحلیل و ضعف استخوان اطراف دندان، لق شدن و در نهایت فاصله بین دندان می‌شوند. برخی از این بیماری‌ها شامل:
- پریودنتال
- سیاه شدن لثه
- بیماری لثه غیر پلاکی
- التهاب لثه
- لوکوپلاکیا
- ژنژیویت
بلع اشتباه
اگر رفلاکس و بلع به درستی انجام شود باید هنگام قورت دادن غذا، نوک زبان به سقف بچسبد. و اما منظور از بلع اشتباه چیست؟ بعضی افراد برای بلعیدن با نوک زبان به دندان‌های جلو فشار می‌آورند و به مرور زمان این عادت منجر به دیاستم می‌شود.
چسبندگی ناهنجار فرنوم لبیال
بافت نرمی که از لب بالا شروع و تا انتهای لثه ادامه دارد اگر به صورت ژنتیکی بزرگتر از حد نرمال باشد بین دو دندان جلوی فک بالا را پر می‌کند و منجر به فاصله بین دندان‌ها می‌شود.
آیا دندان فاصله‌دار قابل پیشگیری است؟(پیشگیری از دیاستما)
همانطور که می‌دانید عوامل ژنتیکی مثل اندازه فک و دندان قابل پیشگیری نیستند. اما یک سری راه‌ها برای کاهش خطر افزایش فاصله بین دندان‌ها وجود دارد که شامل:
رعایت بهداشت دهان و دندان
حداقل روزی 2 مرتبه مسواک و 1 مرتبه نخ دندان به صورت صحیح انجام شود. همچنین برای معاینه هر 6 ماه یکبار به متخصص دندانپزشک مراجعه نمایید.
رژیم غذایی مناسب
استفاده از مواد مغذی و همچنین پرهیز از دخانیات در تقویت و سلامت لثه و دندان‌ها بسیار موثر می‌باشد.
ترک عادت‌های غلط
همانطور که در علت‌های فاصله افتادن میان دندان‌ها اشاره کردیم، دقت در نحوه صحیح بلع غذا و تنفس، کمک به کودک در ترک مکیدن انگشتان و پستانک، در پیشگیری از دیاستم به شدت تاثیر گذار هستند.
روش‌های بستن فاصله بین دندان‌ها
راه‌های متنوعی برای کاهش فاصله دندان‌ها وجود دارد که تشخیص و انتخاب آن برای شما توسط متخصص دندانپزشک صورت می‌گیرد چرا که روش درمان برای هر فرد و هر شرایطی ممکن است متفاوت باشد.
- باندینگ دندان
- ارتودنسی
- کامپوزیت ونیر
- روکش
- فرنکتومی
- ایمپلنت
- بریج
- لمینت
باندینگ دندان فاصله‌دار چیست؟
باندینگ دندانپزشکی یک روش بسیار راحت، سریع، بدون عارضه و مقرون به صرفه برای پر کردن فاصله و شکاف بین دندان‌ها می‌باشد. به خصوص هنگامی که شکاف کمتر از 2 میلی‌متر باشد.
در روش باندینگ دندان فاصله دار دندانپزشک ابتدا ناحیه مورد نظر را زبر کرده تا مواد باندینگ بهتر بچسبند. سپس با مواد رزینی همرنگ دندان، شروع به پر کردن فضای خالی کرده سپس با نور فرابنفش آن را سفت خواهد کرد. همچنین اضافات باندینگ را پولیش کرده تا بافت دهان و لثه را تحریک نکند.
برای باندینگ دندان فاصله دار نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست و با یکبار مراجعه به دندانپزشک، درمان انجام می‌شود.
انواع باندینگ برای پر کردن فاصله دندان‌ها
- باندینگ نسل اول
- باندینگ نسل دوم
- باندینگ نسل سوم
- توتال اچ سه مرحله‌ای
- باندینگ نسل پنجم
- سلف اچ دو مرحله‌ای
- باندینگ نسل هفتم
نکته مهم قبل از بستن فاصله دندان با باندینگ
حتما از سالم بودن دندان و بافت لثه اطراف آن اطمینان حاصل نمایید. این کار مستلزم معاینه دقیق دندانپزشک بوده تا با توجه به اندازه و محل شکاف، بهترین روش درمان را به شما پیشنهاد دهد.
همچنین اگر قصد سفید کردن دندان‌هایتان را هم دارید، این کار را قبل از باندینگ دندان باید انجام دهید تا دندانپزشک باندینگ را مطابق رنگ سایر دندان‌هایتان انتخاب نماید. در غیر این صورت باندینگ با دندان‌های سفید شده شما تطابق رنگ نخواهد داشت و دوباره باید روی آن از باندینگ روشن‌تری استفاده کنید.
مراقبت‌های پس از باندینگ دندان فاصله دار چیست؟
به مدت 48 ساعت بعد از باندینگ دندان فاصله دار، اکیدا از وارد کردن فشار و مصرف مواد غذایی رنگدانه دار مثل قهوه پرهیز شود.
به بهداشت دهان و دندان رسیدگی شود. برای این منظور حداقل دو بار در روز از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید و نخ دندان استفاده نمایید.
به طور منظم حداقل هر 6 ماه یکبار، معاینه و چکاپ توسط دندانپزشک صورت گیرد.
از جویدن خوراکی‌های سفت مثل آبنبات، ناخن جویدن، باز کردن درب خودکار و سایر ابزارها، مصرف مواد رنگی مثل قهوه، سیگار و… خودداری شود.
همانطور که گفته شد بعد از باندینگ از اقدام به سفید کردن دندان‌ها جلوگیری کنید. چرا که فقط روی دندان‌های طبیعی اعمال می‌شود و باندینگ‌ها تغییری نمی‌کنند و تفاوت رنگ بین دندان طبیعی و باندینگ آشکارتر می‌شود.
