کاربرد ژل اسید اچ چیست؟
اسید اچ دندانپزشکی معمولاً به عنوان محلولی برای آماده سازی سطح مینای دندان استفاده می‌شود. ژل اسید اچ یکی از انواع اسید اچ بوده. که با از بین بردن لایه اسمیر، تخلخل و ناهمواری روی سطح دندان ایجاد می‌کند. در نتیجه منجر به افزایش چسبندگی هنگام پیوندهای میکرو مکانیکی همچون باندینگ، کامپوزیت، ارتودنسی، روکش و سیلانت می‌شود.
علاوه بر این؛ در فرایندهای زیبایی نیز برای چسباندن نگین و جرم گیری استفاده می‌شود. بطوریکه قبل از اجرای طرح لبخند و کامپوزیت، اسید اچ برای از بین بردن لکه‌های سطحی و عمقی جهت تمیز شدن دندان و جلوگیری از پوسیدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با پیشرفت روز افزون علم در حوزه مواد دندانپزشکی، باندینگ‌های نسل جدید، به صورت خودکار فرایند اچینگ را انجام می‌دهند. بنابراین سلف اچ هستند و نیازی به اسید اچ در کاربرد با آنها نیست.
برای مثال می‌توان به باندینگ نسل هفتم (سولاباندSP) اشاره کرد. با دیبا درمان کاویان همراه باشید.
انواع اسید اچ
جنس
بر اساس جنس و ترکیب، عمدتا دو نوع اسید اچانت وجود دارد که معمولاً در دندانپزشکی استفاده می‌شود:
اسید فسفریک
اسید فسفریک پرمصرف ترین اسید اچ در دندانپزشکی است. در غلظت 30٪ تا 40٪ وجود دارد. که غلظت 37 درصد آن رایج‌تر می‌باشد. اسید فسفریک با حذف لایه سطحی کریستال‌های هیدروکسی آپاتیت در ایجاد حفره میکروسکوپی مینای دندان موثر است. بنابراین از اسید فسفریک جهت اچ کردن مینا و عاج دندان استفاده می‌گردد.
اسید هیدروفلوئوریک
اسید هیدروفلوریک با غلظت 5% تا %10 در مقایسه با اسید فسفریک کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولاً در روش‌های تخصصی‌تر کاربرد دارد. در درجه اول برای اچ کردن سرامیک دندان مانند پرسلن برای بهبود پیوند مواد مبتنی بر رزین استفاده می‌شود. اسید هیدروفلوئوریک بسیار خورنده است و برای جلوگیری از آسیب به بافت دهان و مواد دندانی اطراف، نیاز به حمل و استفاده دقیق دارد. به دلیل قدرت آن، معمولاً در محیط‌های کنترل شده توسط متخصصان با تجربه دندانپزشکی مصرف می‌شود.
ویسکوزیته
بر اساس ویسکوزیته نیز دو نوع اسید اچ ژلی و مایع وجود دارد. که کاربرد مایع به علت عدم توانایی ثابت نگه داشتن آن روی دندان، بسیار سخت بوده و اکثرا از فرم ژل اسید اچ استفاده می‌نمایند.
همچنین برای تشخیص راحت آنها روی سطح دندان، معمولا رنگی هستند.
بسته بندی
بر اساس بسته بندی نیز در دو حالت سرنگ و یا قوطی به بازار عرضه می‌گردند.
تکنیک‌های اچینگ با اسید
بعد از انتخاب نوع اسید، نوبت به انتخاب روش درمان مناسب می‌باشد. تکنیک اسید با توجه به عواملی همچون: متریال ونیر یا روکش(که از جنس پرسلن یا زیرکونیوم می‌تواند باشد)، روش و اندازه ترمیم، انتخاب می‌گردد.
3 تکنیک مختلف حکاکی اسید پایه
- Total etch (اچینگ کامل)
- Selective etch (اچینگ انتخابی)
- Self etch (خود چسبنده)
توتال اچ
اچینگ کامل، مداخله‌ای روی هر دو بافت عاج و مینای دندان می‌باشد. زمانی که مقدار زیادی باندینگ وجود دارد و ممکن است ریتنشن آن مشکل شود، توتال اچ بیشترین کاربرد را دارد. در واقع توتال اچ روی مینا با ایجاد حفره مکانیکی، زبری و ناهمواری مورد نیاز را اجرا می‌کند. همچنین روی عاج، به علت ترکیب آلی و ساختار لوله‌ای، تاثیر ماتریکس کلاژن در معرض دید قرار می‌گیرد. در نتیجه مونومرهای آبدوست قادر به نفوذ می‌شوند.
نکته: اچینگ کامل برای آماده سازی دندان عمیق یا نزدیک عصب(پالپ دندان) مناسب نیست.
سلکتیو اچ
از اسید فسفریک با تکنیک اچینگ انتخابی، فقط روی بافت مینای دندان استفاده می‌شود. این تکنیک برای به حداقل رساندن حساسیت نواحی عمیق دندان موثر و مفید است.
نکته: مراقب باشید تا با عاج دندان تماس پیدا نکند.
سلف اچ
در این تکنیک، با مصرف یک محصول و طی یک نوبت، اچینگ و باندینگ انجام می‌شود. این روش برای دندان‌هایی که احتمال ریتنشن آنها بالا بوده؛ مفید است. این چسبندگی یونیورسال مثل باندینگ نسل 7، روی مینا و یا عاجی که قبلا اچ نشده باشند استفاده می‌شود. در اثر راحتی، افزایش سرعت و جلوگیری از حساسیت، این تکنیک بسیار رایج شده است.
چه زمانی نمی‌توان از اسید اچ استفاده کرد؟
مواردی که باید از اسید اچ اجتناب شود یا با احتیاط استفاده شود:
حساسیت بیش از حد
برخی از بیماران ممکن است دندان‌ها یا بافت‌های نرم بیش از حد حساس داشته باشند که در مواجهه با اسید اچانت مستعد ناراحتی یا واکنش‌های نامطلوب می‌شوند. ارزیابی سطح حساسیت بیمار و در نظر گرفتن روش‌های جایگزین در صورت لزوم برای به حداقل رساندن ناراحتی ضروری است.
ضایعات پوسیدگی فعال
در مواردی که ضایعات پوسیدگی فعال (حفره) روی سطح دندان وجود داشته باشد. اسید اچانت ممکن است فرآیند پوسیدگی را با دمینرال کردن بیشتر نواحی آسیب دیده تشدید کند. در چنین شرایطی، ضروری است که ابتدا قبل از انجام هر گونه فرآیند باندینگ یا ترمیم، به پوسیدگی رسیدگی شود.
برخی از شرایط پزشکی
بیماران با شرایط خاص پزشکی، مانند رفلاکس اسید شدید (GERD) یا زخم معده، ممکن است سلامت دهان و دندان را به خطر بیندازند و حساسیت به فرسایش اسیدی را افزایش دهند. در چنین مواردی، برای جلوگیری از تشدید مشکلات موجود سلامت دهان، استفاده از اسید اچانت باید به حداقل برسد یا اجتناب شود.
بارداری
در حالی که تحقیقات محدودی در مورد اثرات مواد دندانی بر افراد باردار وجود دارد، هنگام استفاده از اسید اچانت در دوران بارداری باید احتیاط کرد. اگرچه خطر به طور کلی کم در نظر گرفته می‌شود، بهتر است مشورت کنید. در صورت امکان روش‌های جایگزین را در نظر بگیرید.
و همچنین:
- بیمارانی که طاقت درمان‌های طولانی را ندارند.
- افرادی که نمی‌توان رطوبت دهانشان را کنترل کرد.
- استفاده از اسید اچ در کودکان، افراد با بیماری‌ها و شرایط خاص و همچنین افراد مسن(افرادی که همکاری ضعیف دارند) توصیه نمی‌شود.
نحوه نگهداری از اسید اچ
با اینکه اسید اچ بسیار سازگار با محیط زیست و تقریبا بدون عوارض جانبی است؛ به نکاتی در مورد شرایط نگهداری آن می‌پردازیم:
- نگهداری دور از نور آفتاب
- دمای محیط 23 درجه سانتی گراد
- دور از دسترس کودکان
- بستن درب بلافاصله پس از مصرف
برای تهیه سولا اچ می‌توانید از فروشگاه مواد دندانپزشکی دیدن کنید.
